Kathalijne Visser | Aeres Hogeschool, lectoraat Human-Animal Interactions

Dr. Ir. Kathalijne Visser is lector bij de Aeres Hogeschool, waar zij het lectoraat Human-Animal Interactions leidt. Lees haar biografie op Aereshogeschool.nl of ga naar haar LinkedIn-pagina. Wij vroegen haar een blog te schrijven over haar lectoraat en dierenwelzijn.

Lief dier

Het is een trucje van moeder natuur dat we smelten als we een nest jonge hondjes of poesjes zien. De relatief grote vragende ogen in het koppie maken dat je er alleen maar voor wilt zorgen; het liefst neem je alle broertjes en zusje mee. Wie kent dat gevoel niet? Je kan je er nog zo tegen verzetten, maar wij hebben nou eenmaal een hele sterke neiging om te willen zorgen voor alles met een kinderlijk uiterlijk. Vooral de relatief grote ogen ten opzichte van het hoofdje triggeren ons limbisch systeem om te willen zorgen voor. Dus….. niets om je voor te schamen, zo werkt het nou eenmaal.

Maatje

Voor sommigen betekent een huisdier plezier en beweging, terwijl anderen vooral voor het dier willen zorgen en het dier als maatje en partner zien. Maar weten we dan eigenlijk wel wat goed is voor de dieren om ons heen, onze maatjes, zijn ze ook altijd bij óns in goed gezelschap? 

Het vermenselijken, het toedichten van menselijke eigenschappen aan dieren, heeft ervoor gezorgd dat de mens voor de voorouders van het paard en de hond een veilige basis was waarin ze verzorgd werden. Het vermenselijken van dieren heeft daarmee een belangrijke rol gespeeld in de domesticatie van veel diersoorten. Maar het vermenselijken heeft ook een keerzijde. 

Als we menselijke eigenschappen 1 op 1 blijven toedichten op dieren, is het nog maar de vraag of dat niet ten koste gaat van de gezondheid of het welzijn van dieren. Ook al is je oogappel nog zo gek op kaas, cognac en kaviaar, dat zijn nou eenmaal niet perse de meest gezonde voedingsmiddelen voor een hond. Maar hoe moeilijk is het om een liefhebbend baasje te overtuigen dat ze toch echt voor de gezondheid van de hond deze lekkernijen niet te geven?

Koekjes

Overgewicht bij gezelschapsdieren is een serieus probleem. Zowel voor de gezondheid als het welzijn van de dieren. Door hun overgewicht lopen ze grotere kans op het ontwikkelen van diabetes, gewrichtsklachten en bepaalde vormen van kanker. En omdat ze moeilijker kunnen bewegen zal hun gedragspatroon steeds beperkter worden, waardoor ook het mentale welzijn in het gedrang komt. Ook hier speelt vermenselijken van dieren een rol. Doordat we zoveel van onszelf op onze huisdieren projecteren en het huisdier steeds meer als gezinslid beschouwen, is het bijna niet meer voor te stellen om zelf wel een koekje bij de thee te nemen en de hond niet iets lekkers te geven.   

Positieve emoties

Ondanks het feit dat er in de laatste decennia grote stappen zijn gezet in het waarborgen van dierenwelzijn daar waar dieren en mensen met elkaar samen leven, is er ook nog heel veel wat we niet weten.

Het is niet meer alleen genoeg om te voorkomen dat dieren lijden of ongerief ervaren doordat wij ze verkeerde voeding geven, niet de juiste huisvesting kunnen bieden of te laat ingrijpen bij gezondheidsproblemen. Met de kennis dat ook dieren een bewustzijn hebben en emoties ervaren maakt dat wij verplicht zijn om in onze interactie met dieren ook te zorgen dat dieren positieve emoties kunnen ervaren, met andere woorden dat het leven voor een dier meer dan de moeite waard is.

Door bijvoorbeeld dieren meer autonomie te geven over hun leven, door dieren keuzevrijheid te geven bijvoorbeeld in de manier hoe wij dieren houden en gebruiken. Daarbij hoort ook dat we deze verantwoordelijkheid naar de buitenwereld tonen. Dat we transparant zijn in wat we doen en waarom.

Lectoraat Human-Animal Interactions

Met het lectoraat Human-Animal Interactions van Aeres Hogeschool Dronten wil ik meer inzicht krijgen in de effecten van de interactie tussen mens en dier om daarmee het welzijn van dieren te waarborgen. Wij zullen ons daarbij focussen op de twee diersoorten waarbij die interactie heel intens kan zijn: honden en paarden. Het lectoraat richt zich daarbij op drie verschillende thema’s waar verschillende sectoren aan verbonden zijn. De rode draad over de thema’s heen is het waarborgen van dierenwelzijn.

Binnen het thema ‘Zorg & Veiligheid’ wordt onderzoek gedaan naar de impact van de inzet van dieren (honden en paarden) bij dierondersteunde interventies en activiteiten, bij beveiliging, bij opsporing en speurwerk.

Onderzoek in het thema ‘Sport & Ontspanning’ richt zich op bewustwording en kennisdeling over dierenwelzijn(srisico’s) bij het gebruik van dieren in deze sectoren. Het trainen van dieren is daarbij een essentieel onderdeel dat met grote zorgvuldigheid en de juiste kennis moet worden uitgevoerd.

Binnen het thema ‘Management’ zal in het lectoraat vooral aandacht zijn voor de fokkerij, voeding en houderij van gezelschapsdieren en paarden. Mens-dier interactie speelt hier een belangrijke rol vanwege het feit dat de richting van fokkerij en de manier van houden en voeren bepaald wordt door de mens.